Wat kaas is voor Alkmaar en de Bossche bol voor Den Bosch, is mosterd voor Doesburg. Het is een deel van de identiteit. Wie Doesburg zegt, zegt mosterd. De smaakmaker wordt al sinds 1457 geproduceerd en verhandeld in de stad aan de IJssel.
Terwijl halverwege de negentiende eeuw de stad nog zes mosterdfabrieken had, speelt de Doesburgsche Mosterd- en Azijnfabriek aan de Boekholtstraat 22-26 nu een belangrijke rol in het imago van Doesburg als mosterdstad. Het is de enige overgebleven mosterdproducent en de kleinste van de vier Nederlandse fabrieken.
Tot grote opluchting van heel Doesburg is de Doesburgsche Mosterd- en Azijnfabriek (opgericht in 1806) onlangs behouden voor de stad. Rokus en Marian van Blokland, die veertig jaar lang al het werk in de fabriek en het museum deden en zo het bedrijf van de ouders van Marian voortzetten, waren lang op zoek naar een opvolger. Dat werd Timon Houwers, een twintiger uit de Achterhoek.
Sinds de verhuizing van de fabriek in 1974 naar het huidige pand in het historische hart van Doesburg is er nauwelijks iets veranderd. Als de mosterd met oude molenstenen is gemalen en in een potje is gezakt, wordt er met de hand een deksel op gedraaid. Het etiket wordt vervolgens met behanglijm op het glas geplakt. Zo heeft iedere pot Doesburgsche mosterd in de supermarkt een persoonlijke behandeling gehad.
De ingrediënten? De mosterd wordt gemaakt van geel en bruin mosterdzaad, zelfgemaakte azijn en een beetje suiker en zout. Het precieze recept van de mosterd – die wordt omschreven als pittig, niet te grof en met een fijne balans van zuren – blijft alleen wel geheim voor buitenstaanders.
Daarom, voor een echte Doesburgse mosterdervaring, een recept waar de mosterd in is verwerkt.
200 gram mager gerookt spek
40 gram boter
1 ui
60 gram bloem
peper
½ liter melk
½ liter water
3 eetlepels Doesburgsche mosterd
1 prei
evt. room
Snij het spek in kleine blokjes, snipper de ui en snij de prei heel fijn. Smelt de boter in de pan en voeg achtereenvolgens de spekblokjes en de gesnipperde ui toe. Laat het geheel zachtjes uitbakken, zodat de ui niet verbrandt. Voeg de bloem toe en roer het mengsel glad. Laat het mengsel even garen zonder dat de bloem verkleurt.
Voeg al roerend voorzichtig het water en de melk toe en laat het doorkoken tot de soep licht gebonden is. Voeg nu de mosterd toe en de peper naar smaak. Roer het geheel glad en kook heel even door. Voeg vlak voor het serveren de prei toe. Extra lekker: voeg gelijk met de mosterd een scheut room toe.
Waarom Barend Ubbink in 1896 besluit om De Hut, de bijnaam van de gieterij in die tijd, over te nemen is onduidelijk, maar de overlevering heeft een beeldend verhaal geproduceerd. Als eind-twintiger ziet Barend hoe de Duitse bedrijfsleider Johann Josef Nussbaum (39) dag in, dag uit op zijn pantoffels naar de Doesburgsche IJzer- en Metaalgieterij van mevrouw Schaepman-Roes loopt. Als die het op zijn sloffen af kan, dan kan ik het altijd beter, denkt hij.
Lees meer
De Barend Ubbinkweg symboliseert de eeuwenoude verbondenheid tussen Ubbink en Doesburg. Maar wat gebeurt er vandaag de dag in deze straat? Wie zijn de bewoners en wat vertellen de historische gebouwen?
Lees meer